Hokkaido
Według niektórych teorii przyjmuje się, że przodkami tej rasy były psy, które Ajnowie – pierwsi ludzie zasiedlający Japonię przywieźli ze sobą poruszając się na północ z regionu Tohoku na wyspie Honshu. Na Hokkaido najbardziej na północ wysuniętej części Japonii lata są krótkie, a zimy mroźne i pełne śniegu. Tam hokkaido przystosował się dożycia razem z Ajnami, którzy utrzymywali się z polowania.
Psy były używane głównie do polowania na dziką zwierzynę tj. lisy, dziki, niedźwiedzie (słowo matagi oznaczające zawodowego łowcę zostało wprowadzone do jęz. japońskiego z jęz. Ajnów). W 1937 roku, kiedy oficjalnie zostały ustanowione pomnikiem przyrody, psy otrzymały nazwę hokkaido, żeby pozostać w zgodzie ze zwyczajem określania psich ras od regionu, w którym powstały. Jako, że Ajnowie utrzymywali się głównie z polowania i łowienia ryb, rasa ta była hodowana głównie na nabrzeżach wysp albo wzdłuż głównych rzek tj. na Płaskowyżu Ishikari i w rejonie Hidaka.
Budowa
Średniej wielkoci pies, z silnie zaznaczonym dymorfizmem płciowym (drugorzędne cechy płciowe), dobrze wyważony, o mocnej budowie i dobrej koci. Mięnie twarde i wyrzeźbione.
- Szata i umaszczenie
Włos okrywowy jest twardy, sztywny i prosty a podszerstek miękki i gęsty. Włos na ogonie dosyć długi i sterczący. Umaszczenie spotykane jest sezamowe, pręgowane, rude, czarne, czarne podpalane, białe.
W przeciwieństwie do pozostałych ras japońskich mają bardzo gęsty podszerstek. Język może być niebiesko-czarny, co sugeruje powiązanie z chow chow’ami z Chin. Hokkaido podobnie tak jak Kai znajduje się w dolnej części tabeli rozmiarów średnich psów japońskich. I w związku z tym, wiele osób twierdzi, że jest zbyt mały żeby zaliczać się do tej kategorii.
Wady
Jakiekolwiek odchylenie od powyższych ustaleń powinno być uznane za wadę, a waga jaką się do niej przywiązuje, musi być proporcjonalna do stopnia odchylenia. – lekki tyłozgryz lub przodozgryz, – wyraz przeciwnej płci (suczy samiec, samcza suka). Wady dyskwalifikujące – zdecydowany tyłozgryz lub przodozgryz, – nie spiczaste uszy, – wiszący lub krótki ogon, – bojaźliwoć. Psy muszą posiadać dwa wyraźnie jądra prawidłowo rozwinięte w pełni opuszczone do moszny. Błękitnoczarne (sine) zabarwienie języka nie jest uznawane za wadę.
Zachowanie i charakter
Żeby móc walczyć z niedźwiedziami, psy te oprócz odwagi musiały posiadać również bystre zmysły i zręczność. Ainu są samodzielne w pracy, potrafią podejmować decyzje dotyczące zagrożenia ludzkiej rodziny z którą żyją. Są bardzo wytrzymałe fizycznie oraz są w stanie wytrzymać ekstremalne zimno. Wszystkie te cechy są bezpośrednim wynikiem wyjątkowo trudnych warunków środowiskowych, do których musiały się dostosować.
Hokkaido jest bardzo nieufny wobec obcych i może zachowywać się agresywnie wobec nich, ale wobec swojego właciciela są lojalne. Psy z tej rasy mogą być nadpobudliwe. Hokkaido ma bardzo silną osobowość, co powoduje, że często nie można odwołać go od ataku nawet przez właściciela. Wymaga stałych ćwiczeń i powinien być hodowany przez osoby z doświadczeniem w hodowli psów. Z drugiej strony z powodu wykształcania się silnych związków z właścicielem pies jest bardzo mu posłuszny.
Użytkowość
Jeśli otrzymają porządne podstawowe szkolenie z zakresu posłuszeństwa mogą się stać bardzo dobrym psem stróżującym i godnym zaufania towarzyszem. W trakcie II wojny światowej hokkaido były hodowane jako psy na użytek wojska, przenosiły wiadomości i były używane do tropienia oddziałów przeciwnika
